The Great ΤΑΒΛΙ Tutorial

Ενόψει του μεγάλου τουρνουά τάβλι που θα διοργανώσουμε λίαν συντόμως, και επειδή μου το ζήτησε ο Zaf, είπα να διατελέσω κοινωνικό λειτούργημα κάνοντας ένα τάβλι tutorial, ώστε να δώσω μια ιδέα και σε αυτούς που δεν έχουν γνώσεις πάνω στο αντικείμενο ή που νομίζουν ότι έχουν.

Εισαγωγή / Ιστορία

το τάβλι είναι ένα πανάρχαιο παιγνίδι που κατάγεται από την περιοχή της ανατολικής μεσόγειου. Το που ακριβώς είναι η γενέτειρα δεν μπόρεσε να τεκμηριώσει κανείς ερευνητής ως τώρα, γιατί ο καθένας υποστηρίζει τα δικά του. Έτσι υπάρχουν προτάσεις που στηρίζουν την καταγωγή από τον Ελληνικό χώρο, από την Αίγυπτο και τους πολιτισμούς της Μεσοποταμίας. Άλλοι θέλουν να καρπωθούν τις δάφνες λέγοντας ότι το παιχνίδι είδε το φως επί των Ρωμαϊκών εποχών. Με άλλα λόγια ο καθένας το κοντό του και το μακρύ του. Πάντως στον Ελληνικό χώρο είναι διαδομένο παντού, και όπου και να κοιτάξεις θα ακούσεις το χαρακτηριστικό χτύπημα των ζαριών.

Το τάβλι ανήκει τόσο στην κατηγορία παιγνίων στρατηγικής όσο και τυχερών παιγνίων. Ο καλός παίκτης στη διάρκεια πολλών παρτίδων μπορεί να δείξει την αξία του. Όταν όμως τα παιγνίδια είναι λίγα, ο παράγοντας τύχη μπορεί να είναι καθοριστικός και το ζάρι να ευνοήσει έναν λιγότερο ισχυρό παίκτη. Ο συνδυασμός και των δύο παραγόντων (ικανότητα και τύχη) είναι το καλύτερο, εξάλλου σε τι σε οφείλει το καλό ζάρι όταν δεν ξέρεις που να το παίξεις.

ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΤΑΒΛΙΟΥ

Το τάβλι χωρίζεται σε 4 περιοχές με 6 θέσεις η καθεμία, συνολικά δηλ. 24 θέσεων. Κάθε παίχτης έχει μια περιοχή εκκίνησης και ακριβώς απέναντι από αυτή την περιοχή μαζέματος του. Τα πούλια του κινούνται κυκλικά, με φορά από την περιοχή εκκίνησης προς την περιοχή μαζέματος. Όταν ένας παίχτης φέρει όλα του τα πούλια στην περιοχή μαζέματος τότε έχει το δικαίωμα να αρχίσει το "μάζεμα".

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ / ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ

Τρία είναι τα βασικά παιχνίδια στο τάβλι... οι πόρτες, το πλακωτό και το φεύγα (μουλτεζίμ). Υπάρχουν και κάποιες παραλλαγές αυτών που είναι το γκιουλ και το ασσόδυο.

ΠΑΡΤΙΔΕΣ

Το τάβλι συνήθως παίζεται σε ματς με νικητή όποιον φτάνει στο προσυμφωνημένο όριο νικών, συνήθως παίζετε στα 7 (οι γυναίκες συνήθως το παίζουν ως το 5 ή ως το 135 ή ως ότου βαρεθούν ή περάσει ένα ωραίο αγοράκι). Σε μια παρτίδα τάβλι τα τρία βασικά παιχνίδια παίζονται εναλλάξ ενώ ο νικητής κάθε παιχνιδιού να έχει και την "πρώτη ζαριά" στο επόμενο. Για να ξεκινήσει η παρτίδα οι αντίπαλοι πρέπει να ρίξουν από ένα ζάρι ο καθένας και όποιος φέρει την μεγαλύτερη ένδειξη παίζει πρώτος. Αν πάλι φέρουν την ίδια ένδειξη και οι δυο τότε ξαναρίχνουν. Αυτός με την μεγαλύτερη ένδειξη παίζει πρώτος.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΥ ΖΑΡΙΟΥ

Η ζαριά είναι απλή όταν οι ενδείξεις των ζαριών είναι διαφορετικές (2-4, 3-5, 1-6).
Η ζαριά είναι διπλή όταν οι ενδείξεις των ζαριών είναι ίδιες (2-2, 6-6, 1-1).

Όταν ένας παίχτης φέρει μια απλή ζαριά τότε κινεί ένα δικό του πούλι που αυτός επιλέγει κατά την φορά κίνησής του και κατά τον αριθμό θέσεων ανάλογα με την ένδειξη του ενός ζαριού ,στη συνέχεια παίζει την ένδειξη του άλλου ζαριού με τον ίδιο τρόπο όπως κα πριν ή με το ίδιο πούλι που έπαιξε πριν ή με διαφορετικό και έτσι ολοκληρώνει την κίνηση του και παίζει ο αντίπαλος.

Ο παίκτης:

1) πρέπει να παίξει και τις δύο ενδείξεις των ζαριών

2) μπορεί να παίξει πρώτη όποια από τις δύο ενδείξεις των ζαριών επιθυμεί αυτός,

3) υπάρχει περίπτωση να μπορεί να παίξει μόνο την μία ένδειξη των ζαριών και αυτή πρέπει να παίξει τελικά.

4) υπάρχει περίπτωση να μην μπορεί να παίξει και τις δύο ενδείξεις των ζαριών αλλά να παίζονται και οι δύο, τότε η επιλογή είναι μονόδρομος, γιατί υποχρεωτικά παίζεται η ένδειξη του μεγαλύτερου ζαριού.

5) υπάρχει περίπτωση να μην μπορεί να παίξει καμία ένδειξη των ζαριών και έτσι χάνει την σειρά του.

Οι διπλές ζαριές παίζονται με τον ίδιο τρόπο με τις απλές ζαριές απλά ο παίχτης παίζει 4 φορές την ένδειξη του ζαριού. Υπάρχει περίπτωση να μην μπορεί να παίξει και τις 4 φορές τότε παίζει όσες μπορεί να παίξει.

TA ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

* ΠΟΡΤΕΣ
Οι πόρτες είναι το πιο γνωστό και το πιο γρήγορο παιχνίδι στο τάβλι. Επίσης είναι αρκετά τεχνικό παιχνίδι που σημαίνει ότι δεν παίζει τόσο μεγάλο ρόλο η τύχη στην έκβασή του. Βασικό χαρακτηριστικό... είναι το "χτύπημα" των πούλιων που σημαίνει ότι τα χτυπημένα βγαίνουν από το παιχνίδι και ξαναγυρνάνε στην αφετηρία.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΤΙΣ ΠΟΡΤΕΣ
Ένας παίχτης έχει πόρτα σε μια θέση όταν σε αυτή έχει δυο ή περισσότερα πούλια που σημαίνει ότι ο άλλος δεν μπορεί να βάλει δικό του. Οι πόρτες χρησιμεύουν ως εμπόδιο για τον αντίπαλο και ως "πάτημα" για τον άλλο.

ΠΩΣ ΣΤΗΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ ΣΤΙΣ ΠΟΡΤΕΣ
Ο κάθε παίχτης έχει μπροστά του την περιοχή μαζέματος ενώ απέναντι του την περιοχή εκκίνησης, που σημαίνει ότι η περιοχή εκκίνησης του ενός είναι η περιοχή μαζέματος του άλλου.

ΧΤΥΠΗΜΑ ΣΤΙΣ ΠΟΡΤΕΣ

Όταν ένα πούλι βρίσκεται μόνο του σε μια θέση ο αντίπαλος μπορεί με την κατάλληλη ζαριά, να το "χτυπήσει" και να το "δώσει στο χέρι" του άλλου. Όταν λοιπόν ένας παίχτης έχει ένα ή περισσότερα πούλια στο χέρι δεν μπορεί να κάνει καμία κίνηση αν πρώτα δεν βάλει αυτά τα πούλια πάλι στο παιχνίδι. Τα χτυπημένα πούλια μπαίνουν στην περιοχή εκκίνησης ανάλογα με το ζάρι. Υπάρχει περίπτωση να "χάσει τη σειρά του" αν οι πόρτες του αντιπάλου δεν του επιτρέπουν να ξαναμπεί στο παιχνίδι. Μπορεί όμως να χρησιμοποιήσει την μία από τις δύο ενδείξεις των ζαριών και τότε πρέπει να τοποθετήσει το πούλι. Επίσης υπάρχει περίπτωση να έχει ο αντίπαλος πόρτες και στις έξι θέσεις και τότε δεν είναι αναγκαίο να παίξει ο αντίπαλος παρά μόνο να περιμένει να του "ανοίξει" ο άλλος. Ένας παίχτης μπορεί να ξεκινήσει το "μάζεμα" όταν έχει φέρει όλα τα πούλια του στην περιοχή μαζέματος. Αυτό μπορεί να διακοπεί από τον αντίπαλο αν του χτυπήσει ένα ή περισσότερα πούλια που σημαίνει ότι του τα ξαναγυρίζει στην αφετηρία.

* ΠΛΑΚΩΤΟ

Το πλακωτό είναι κι αυτό ένα από τα βασικά παιχνίδια του ταβλιού. Βασικό χαρακτηριστικό του είναι η δυνατότητα του "πλακώματος" των πουλιών του αντιπάλου που σημαίνει ότι σταματάει η κίνηση τους μέχρι να ελευθερωθούν.

ΠΩΣ ΣΤΗΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ ΣΤΟ ΠΛΑΚΩΤΟ

Ο κάθε παίχτης έχει την περιοχή εκκίνησης του μπροστά του και ακριβώς απέναντι του την περιοχή μαζέματος του, η οποία αποτελεί και περιοχή εκκίνησης του αντιπάλου αντίστοιχα. Η κίνηση τους είναι κυκλική, του ενός σύμφωνα με τους δείκτες του ρολογιού και του άλλου αντίθετα από αυτούς. Τα 15 πούλια του κάθε παίχτη τοποθετούνται όλα στην πρώτη θέση. Στο πλακωτό όπως και στα άλλα παιχνίδια στο τάβλι, το τελευταίο πούλι που θα μείνει στην αρχική θέση λέγεται "μάνα", ενώ το προτελευταίο "παραμάνα".

ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΤΟ ΠΛΑΚΩΤΟ

Ένας παίχτης έχει πόρτα σε μια θέση όταν α)έχει δύο ή περισσότερα πούλια σ' αυτή και β) όταν έχει "πλακώσει" ένα πούλι του αντιπάλου με ένα ή περισσότερα δικά του. Όταν ένα πούλι βρίσκεται μόνο του σε μια θέση ο αντίπαλος έχει το δικαίωμα να το «πλακώσει»,και έτσι κάνει μια πόρτα. Ο κάθε παίχτης έχει το δικαίωμα να αρχίσει το μάζεμα όταν έχει φέρει όλα τα πούλια του στην περιοχή μαζέματος του και δεν του έχει πλακώσει κανένα πούλι του ο αντίπαλος. Αν κατά την διάρκεια του μαζέματος του πλακώσει κάποιο πούλι ο αντίπαλος τότε σταματάει το μάζεμα μέχρι να ελευθερωθεί το πούλι. Όταν ένας παίχτης πλακώσει την «μάνα» του αντιπάλου τότε το παιχνίδι είναι σχεδόν σίγουρο ότι χάνεται διπλό. Κι αυτό γιατί έχει το πλεονέκτημα στο μάζεμα να «σπάει» τα πούλια του πάνω στη μάνα μέχρι να μαζέψει και το τελευταίο. Η μόνη θεωρητικά μικρή πιθανότητα να λήξει το παιχνίδι με διαφορετικό αποτέλεσμα είναι κι ο αντίπαλος να πιάσει την μάνα του άλλου, που σημαίνει ότι δεν θα μπορέσει να μαζέψει ούτε ο ένας ούτε ο άλλος και έτσι θα έχουμε ισοπαλία. Από την άλλη αν ο ένας παίχτης αφήσει πιο γρήγορα την μάνα του άλλου τότε αυτόματα χάνει και το παιχνίδι διπλό.

* ΦΕΥΓΑ

ΠΩΣ ΣΤΗΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ ΣΤΟ ΦΕΥΓΑ

Η περιοχή εκκίνησης του ενός παίχτη είναι διαγωνίως απέναντι από του αντιπάλου, ενώ η περιοχή μαζέματος είναι ακριβώς απέναντι από την περιοχή εκκίνησης του καθενός. Στο φεύγα η φορά της κίνησης είναι και για τους δύο η ίδια, αυτό είναι και το κύριο χαρακτηριστικό του παιχνιδιού μαζί με το ότι το κάθε πούλι καταλαμβάνει μια θέση χωρίς να έχει το δικαίωμα ο αντίπαλος να το «χτυπήσει» ή να το «πλακώσει». Οι πόρτες στο φεύγα δηλαδή γίνονται με μονά πούλια.

ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΤΟ ΦΕΥΓΑ

Το πρώτο πούλι που ξεκινάει από την αφετηρία πρέπει να φτάσει τουλάχιστον μέχρι την περιοχή εκκίνησης του αντιπάλου για να έχει το δικαίωμα να κινήσει και τα υπόλοιπα πούλια του ο παίχτης (να περάσει απέναντι). Ο κάθε παίχτης εφόσον το πρώτο του πούλι έχει φτάσει στην περιοχή εκκίνησης του αντιπάλου τότε έχει το δικαίωμα να καταλάβει όλες τις θέσεις στην περιοχή εκκίνησης του εκτός από μια, όποια επιλέξει αυτός κατά την διάρκεια του παιχνιδιού ότι τον συμφέρει. Έτσι υπάρχει περίπτωση να σχηματίσει «εξάπορτο» που σημαίνει ότι ο αντίπαλος δεν μπορεί να «περάσει» και πρέπει να περιμένει να του «ανοίξει»

Το φεύγα είναι το κύριο παιγνίδι για τους Τούρκους ταβλαδόρους και ονομάζεται ή τάβλα ή μουλτεζίμ.

* ΓΚΙΟΥΛ

Το γκιούλ είναι μια παραλλαγή του φεύγα (μουλτεζίμ). Παίζεται με τον ίδιο τρόπο με την μοναδική διαφορά αν κάποιος παίκτης φέρει διπλές πρέπει να τις παίξει όλες μέχρι και τις εξάρες. (πχ. ο παίκτης φέρνει 3άρες και παίζει τριάρες, τεσσάρες, πεντάρες, και εξάρες). Αν όμως δεν μπορεί να τις παίξει, τις συνεχίζει ο αντίπαλος. Το γκιούλ είναι ένα παιχνίδι που όλα κυλούν φυσιολογικά μέχρι τη στιγμή που μια διπλή μπορεί να ανατρέψει τα πάντα, ανεξάρτητα ποιός από τους αντιπάλους θα την φέρει. Παιχνίδι εξαιρετικά για «φαρδύς» παίκτες.

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΤΑΒΛΙ - ΛΕΞΕΙΣ ΚΑΙ ΦΡΑΣΕΙΣ

Κατά τη διάρκεια των χρόνων έχει θεσπιστεί κάποια ιδιαίτερη γλώσσα πάνω στο παιχνίδι. Από κλασσικές διαπιστώσεις ως και πειράγματα του αντιπάλου

Ταβλάδόρος ή ταβλαντάς, αυτός που παίζει τάβλι, αλλά συνήθως για να δώσει εύσημα (μεγάλος ταβλαδόρος).

Τα ζάρια στο μάστορα. Με αυτή τη φράση πρέπει να δώσει ο αντίπαλος που έχασε ένα παιγνίδι τα ζάρια στα χέρια του παίκτη που κέρδισε για να ξεκινήσει την πρώτη ζαριά σε ένα καινούργιο παιγνίδι, όπως δικαιούται ο νικητής.

Του τάδωσε στα χέρια. Για πούλια που χτυπήθηκαν και βγήκαν εκτός παιγνιδιού.

Όσο πιο βαθιά, τόσο πιο καλά , όταν ο παίκτης αφήνει ένα πιασμένο πούλι στο πλακωτό για να πιάσει κάποιο άλλο πιο κοντά στη μάνα του αντιπάλου

Μήπως να παίξεις και με το στόμα ή μιλητό ή μιλάς στα ζάρια?, Όταν κάποιος έχει εκνευριστεί με τις ζαριές του αντιπάλου, λχ. ο αντίπαλος φέρνει ότι πει.

Τσίμπημα. Θεωρείται η τεχνική του να πετάς τα ζάρια με συγκεκριμένο τρόπο και να φέρνεις το πεθυμητό ζάρι.

Μια σκάφη ρε παιδιά!, Να φέρω το κουβά, Τρύπια χέρια έχεις?, Όταν ο αντίπαλος έχει πετάξει τα ζάρια εκτός ταβλιού.

Αυτό ούτε φυλακισμένοι (ισοβίτες / μελλοθάνατοι) δεν το παίζουνε, Για παιγνίδι που είναι σίγουρα χαμένο για τον αντίπαλο, αλλά επιμένει χωρίς να εγκαταλείπει

Έλα στον παππού / στον θείο. το χρησιμοποιούμε όταν πιάνουμε πούλι στο πλακωτό ή χτυπάμε στις πόρτες

Με ασσόδυο δεν γαμ... κανείς. Δηλώνει την υπερσπουδαία ικανότητα του αντιπάλου να φέρνει την συγκεκριμένη "άχριστη" ζαριά. λέγεται συνήθως όταν ο αντίπαλος φέρνει σερί απο άχριστες ζαριές.

Η αναπηρία σου δεν έχει όρια, λέγεται συνήθως όταν ο αντίπαλος φέρνει σερί απο άχριστες ζαριές..

Ζαράκιας , το φάρδος, ο ξέκωλος κλπ.